Trabzon’un Tonya ilçesinde, her yıl nisan ayında açan ve Uluslararası Bern Sözleşmesi gereği korunan ‘mavi yıldız’ çiçeğinin yetiştiği Kadıralak Yaylası’nın ‘3’üncü derece doğal sit alanı’ olan statüsünün ‘sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım’ alanı olarak değiştirilmesinin iptali istemiyle açılan dava kapsamında yaylada bilirkişi keşfi yapıldı. Heyet, ‘sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım’ alanı özelliğini taşıyıp, taşımadığını yerinde incelediği yayla için rapor hazırlayacak. Koruma statüsünün değiştirilmesi kararının yaylanın doğal yapısını bozacağını belirten yöre halkı, karardan vazgeçilmesini istiyor.
Tonya ilçesinde, her yıl nisan ayında açan ve Uluslararası Bern Sözleşmesi gereği korunan, ince ve uzun yapraklı ‘mavi yıldız’ çiçeğinin yetiştiği, Karadeniz’in gözde yerleri arasındaki Kadıralak Yaylası’nın ‘3’üncü derece doğal sit alanı’ olan statüsünün ‘sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım’ alanı olarak değiştirilmesi, yargıya taşındı. Yeni statünün, yaylanın doğal yapısını bozacağını öne süren bölge halkı ve çevreciler, Trabzon Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 26 Mayıs 2017 tarihli ve 785 sayılı kararının iptali istemiyle Trabzon İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Davayı 27 Mart 2018’de reddeden yerel mahkemenin kararı, Samsun Bölge İdare Mahkemesi 2’nci İdare Dava Dairesi tarafından bozuldu. İstinaf Mahkemesi’nce çevre, ziraat ve orman mühendisleri ile peyzaj mimarı, zoolog, biyolog ve botanik uzmanlarından oluşan heyetle bilirkişi keşfi yapılarak, yaylanın ‘sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım’ alanı özelliği taşıyıp, taşımadığının tespit edilmesi istendi.
BİLİRKİŞİ KEŞFİ YAPILDI
Trabzon İdare Mahkemesi, bilirkişilerin katılımı ile yaylada keşif yaptı. Heyet, yaylanın ‘sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım’ alanı özelliğini taşıyıp, taşımadığını yerinde inceledi. Yaylanın koruma statüsünün değiştirilmesi kararının Uluslararası Bern Sözleşmesi’ni ihlal ettiği ve Türkiye’nin tazminat ödemekle karşı karşıya kalacağını savunan hukukçular ile yöre halkı da, karardan vazgeçilmesini istedi. Yaylanın statü değişikliğinin önünü açan Trabzon Tabiat Varlıkları’nı Koruma Bölge Kurulu raporunun da bilimsel gerçeklerden uzak olduğunu savunan bölge halkı, değişiklik halinde yaylanın korunamayacağını, doğayı bozacak girişimlerin önünün açılacağını belirtti. Davalı idare ise Kadıralak Yaylası’nın statüsünün değiştirilmesinin çevreyi korumada herhangi bir engel oluşturmayacağını savundu. Heyet, incelemenin ardından rapor hazırlamak üzere yayladan ayrıldı.
BU BİR TRAJEDİDİR
Yöre halkının avukatı Ozan Karagöz, Kadıralak Yaylası’nın statüsünün değiştirilmesinin maden ve taş ocağı açılmaya imkan sunduğunu söyledi. Karagöz, “Bölgede artan yapılaşmanın baskısı ciddi bir risk oluşturuyor. Kadıralak Yaylası’nın bölgesel bazda ‘öncelikli ve kesin korunacak alan’ ilan edilmesi, ‘mavi yıldız’ çiçeklerinin gelecek kuşaklara kalmasıdır. Ekonomik kaygılarla yapılan bu müdahaleler aslında uzun vadede bölgenin ekonomik geleceğini de kaybetmesine sebep olmaktadır. Bugün biz Uzungöl’deki tabiat varlıklarını hızlı bir şekilde tüketmeye odaklanmış durumdayız. Uzungöl’e bakarsak ahşap yapılaşma standardı getirdik ama buna bulunan çözüm ise betondan bina yapıp üzerini ahşapla kaplanması oldu. Bunlar olumsuz şeyler. Biz Ayder Yaylası’nda kentsel dönüşüm yapmayı tartışıyoruz. Bu bir trajedidir” dedi.
‘TABİAT VARLIKLARIMIZ MİRAS DEĞİL
Yaylanın koruma statüsünün değiştirilmesi isteminin Uluslararası Bern Sözleşmesi’ni ihlal ettiğini ve bu nedenle Türkiye’nin tazminat ödemekle karşı karşıya kalacağını savundu. Karagöz, “Tabiat varlıklarımız miras değil. Babamızın, annemizin veya dedemizin malı gibi tüketme hakkına sahip değiliz. Burada bizden önce yaşayanlar vardı, bizden sonra da yaşayanlar olacak. Temel anlayışımız, dini inancımızın da bir sonucu olarak bu dünyaya bir emanetçiyiz ve bizden sonra gelecek olanların da ‘mavi yıldız’ çiçeklerini görme, izleme, bu güzelliği tatma hakkına sahip olduğunu unutmamalı ve bu sorumlulukla beraber yaşamalıyız” diye konuştu.
Tonya ilçesine 9 kilometre uzaklıkta bulunan Kadıralak Yaylası, her yıl nisan ayında açan ‘mavi yıldız’ çiçekleri ile mora bürünüyor. Yok olma tehlikesi bulunan, ince ve uzun yapraklı çiçek, Uluslararası Bern Sözleşmesi gereği Türkiye’nin korumakla yükümlü olduğu endemik bitkiler arasında bulunuyor. Nisan ayında doğa fotoğrafçılarının akınına uğrayan Kadıralak Yaylası, ‘tabiat parkı’ ilan edilmişti. Uzungöl benzeri oluşturulacak yapay göl ile yaylanın turizm merkezi haline getirilmesi de planlanıyor.
