Ankara İli Odalar ve Borsalar Müşterek Toplantısı, Ankara Sanayi Odasının (ASO) ev sahipliğinde video konferans yöntemiyle yapıldı. Toplantıda pandemi süreci, çalışma saatlerindeki düzenlemeler, Covid-19’un ekonomiyi nasıl etkilediği gibi konular ele alındı.
Toplantıya, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, ASO Başkanı Nurettin Özdebir, Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran, Ankara Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Faik Yavuz ile Ankara il ve ilçelerindeki oda ve borsaların başkan ve yönetim kurulu üyeleri katıldı.
Pandemi sürecindeki çalışmalarını özetleyen ASO Başkanı Nurettin Özdebir,” “ASO üyeleriyle çok yakın bir temas içinde, onların ilettiği sorun ve önerileri kendi tespit ettiklerimizle birlikte, gerek kamu yönetiminde, gerekse yerel yönetimlerde ilgililere aktarmaya çalışıp, çözüm aradık” ifadelerini kullandı.
“Gelirleri artırarak ekonomiyi nasıl canlandıracağını ekonomi yönetimine anlatmaya çalıştık”
ASO Başkanı Özdebir konuşmasında şunları kaydetti:
“Tabii tüm sorunların çözülebilmesi mümkün değildi ama olabildiğince daha çok firmamıza katkı sağlayıp, üretimin ve istihdamın sürdürülebilmesi için elimizden gelen çabayı göstermeye çalıştık. Bu süreçte ağırlıklı olarak; işletmelerimizin kamuya dair yükümlülüklerini öteleyen, kısa çalışmayla ilgili önerilerimizi, ihracatla ilgili sıkıntıları, bankacılık sisteminin sorunlu olduğu ülkelerden ihracat bedellerinin ülkemize getirilmesi konusunu, gümrüklerle ilgili talepleri ve Eximbank’tan beklentileri de içeren, başta Cumhurbaşkanlığımız olmak üzere, politika kurullarımız, bakanlıklarımız ve belediyelerimizle onlarca görüşme ve yazışma gerçekleştirdik. Kamunun reel sektöre olan borçlarının ödenmesiyle ilgili projemizi gündeme getirdik. Bunun kamuyu da sıkıntıya sokmadan, gelirleri artırarak ekonomiyi nasıl canlandıracağını ekonomi yönetimine anlatmaya çalıştık. Ayrıca firmalarımızın bankalara olan borçlarının uygun koşullarla ötelenebilmesi için Bankalar Birliği, kamu ve özel banka yöneticileriyle çok sayıda görüşme gerçekleştirdik. Hem genel yaklaşımları konusunda hem firmalarımız bazında önemli mesafeler kat ettik. Mevzuat konusunda da BDDK ile temaslarımız oldu. Kamunun ve yerel yönetimlerimizin ihtiyaçlarını yerli ürünlerden karşılaması konusundaki girişimlerimizi artırdık. Başta Ankara Büyükşehir Belediyesinin alımları olmak üzere önemli mesafeler kat ettik. Bunun yanı sıra TOBB öncülüğünde gerçekleştirilen nefes kredisine tüm odalarımız gibi imkanlarımız ölçüsünde katılmaya devam ettik. Biz bize yeteriz kampanyasına katkı sağladık. Ankara Valiliğimizin çalışmalarına nakdi ve ayni ciddi katkılar sağladık. Pandeminin ilk döneminde çok sayıda hastanemizin çeşitli tıbbi malzeme ihtiyacını üyelerimiz kanalıyla temin etmeye çalıştık. Hala da imkanlarımız ölçüsünde üyelerimizin de katkılarıyla bu destekleri vermeye devam ediyoruz.”
Pandemi sürecinde kendilerini en çok yoran konulardan birinin sanayideki çalışma saatlerine ilişkin düzenleme olduğunu belirten Özdebir,” Üretimin aksamaması ve iş yerlerinde huzursuzluk olmaması adına Mayıs ayından bu yana Sanayi ve Teknoloji ve Sağlık Bakanlıklarıyla işbirliği içinde sanayi işletmelerinde Covid-19 tarama testleri gerçekleştirdik. Mayıs ayında çok sayıda firmamızın 10 bin çalışanına PCR yöntemiyle test uyguladık. Ekim ayından bu yana da yine Sağlık Bakanlığımız iş birliğiyle, talep eden iş yerlerimizde antikor yöntemiyle tarama testlerine devam ediyoruz. Bu süreçte çok sayıda laboratuvarla özel anlaşmalar da yaptık. Üyelerimizin güvenilir yerlerde ve çok uygun koşullarda PCR testi yaptırabilmesi için de çaba gösteriyoruz. Hep birlikte, el birliğiyle bu sıkıntıları aşıp umarım en kısa zamanda sağlıklı günlere kavuşacağız” değerlendirmesini yaptı.
“Üretim yapımızı bir an önce değiştirmeli ve sanayi üretimini dışa bağımlılığı azaltılmış bir yapıya dönüştürmeliyiz”
Pandeminin küresel ölçekte hızla yayılması ve ülkeleri hazırlıksız yakalamasının, eş zamanlı olarak küresel bir sağlık krizine, ekonomik krize ve milyonlarca insanı aşırı yoksulluğa iten bir insani krize yol açtığını anlatan Özdebir, konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“İzolasyonların kısmen kaldırılmaya başladığı 2020 yılının üçüncü çeyreği itibariyle toparlanma başlamış ve yüzde 6,7 büyüme gerçekleşmiştir. Bundan sonraki süreçte önemli olan büyümenin sürdürülebilir olmasıdır. Yılın son çeyreğinde ivmelenme azalsa da öncü rakamlar pozitif bir büyüme göreceğimize işaret ediyor. Ancak, üretim yapımızı bir an önce değiştirmeli ve sanayi üretimini dışa bağımlılığı azaltılmış bir yapıya dönüştürmeliyiz. Yerli ve milli bir sanayi için ileri seviyede bir teknolojik dönüşüm politikası ortaya koymamız gerekir. İlerleyen süreçte; sürdürülebilir bir enflasyon, istikrarlı bir faiz ve kur düzeyi ile ekonomimize olan güvenin tesis edilerek, yatırımcılarımızın yeniden yatırım fırsatlarını değerlendirmeye alacaklarına inanıyorum. Sağlıklı bir büyüme için ayrıca; üretim, verimlilik, dijitalleşme ile işgücünün niteliğinin ne kadar önemli olduğunu da unutmamamız gerekir. 2021 yılında yazmamız gereken yeni büyüme hikayemizin en önemli unsurları; teknolojik dönüşümü sağlayarak dışa bağımlılığı azaltmak ve verimliliğimizi artırmak olmalıdır. Dışa bağımlılığın azaltılması etkin düşünmeyi teşvik eden, teknoloji çağına uyum sağlayabilecek yeni nesillerin yetiştirilmesi, sanayide dijital dönüşüm ve verimliliğin artması ile mümkün olacaktır” dedi.
2020 yılı dünya ekonomisinin zorlu sınav verdiği bir yıl olduğunu ifade eden Baran, “ABD ve AB gibi güçlü yapıların bile sağlık sistemlerinin tıkandığını gördük, çaresizliklere tanık olduk. Ekonomiler tecride mahkûm oldu. Neredeyse dünyanın yegâne tedarikçisi durumundaki Çin’in salgınla mücadele için sınırlarını kapatması tüm dünya imalatını ve ticaretini sıkıntıya soktu. Ticari ve ekonomik hayat sarsıldı. Bazı hesaplamalara göre salgının dünya ekonomisine verdiği zarar 3,4 trilyon doların düzeyinde. 2021 yılına girmemize birkaç gün kala, tüm dünyada üzerinde en çok konuşulan konuların başında yeni dünya düzeninin nasıl olacağı ve ekonomilerin nasıl toparlanacağı yer alıyor. IMF, Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlar 2020 yılında dünya ekonomisinin yüzde 4’ler seviyesinde küçüleceğini, 2021 yılında ise yüzde 5’ler seviyesinde büyüme olacağını öngörüyor. Salgın sonrası oluşacak yeni dünya düzeni içinde öne çıkmak, rekabetçiliği artırmak, yeni tedarik ağının içinde var olmak için yol haritamızı çizmek zorundayız” ifadesini kullandı.
ATO Başkanı Baran korona virüs salgınıyla mücadele kapsamında alınan tedbirlerin ekonomiyi doğrudan etkilediğini hatırlatarak,”2021 yılı başından itibaren pandeminin etkilerinin bertaraf edilerek, üretim ve ihracat yapmaya odaklanılması gerektiğini kaydeden Baran, “Salgın sonrası oluşacak yeni dünya düzeni içinde öne çıkmak, rekabetçiliği artırmak, yeni tedarik ağının içinde var olmak için yol haritamızı çizmek zorundayız. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’yi riski az, güveni yüksek, kazancı tatminkâr bir cazibe merkezi haline getirmekteki kararlılığını ifade etmişti. Kıtaların kesişme noktası olan Türkiye, ekonomi ve hukuk alanında hayata geçirilecek reformlarla birlikte daha da cazip bir ülke haline gelerek yatırım çekmeye devam edecektir” dedi.
Ankara Ticaret Borsası Başkanı Faik Yavuz da pandeminin etkilerinin azalmasıyla beraber ertelenen yatırımların yeniden canlanacağını ifade ederek,” 2021 yılının başlarında en çok aşının konuşulacağını belirten Yavuz, “Çünkü bizi bu beladan kurtaracak tek şey aşı ve aşının başarısı. Aşının adı bile piyasaları hareketlendirdi, yatırım iştahını uyandırdı. 2021 yılı öyle görünüyor ki bizim bu beladan kurtulacağımız yıl olacak. Giderek yüksek sesle dillendirilmeye başlanan bu konu, gıda enflasyonu ve tarımı doğrudan etkileyecek. Uzmanlar özellikle tahıl ve hububatta en az yüzde 10 rekolte kaybı bekliyor. Başta borsa başkanları olmak üzere, sizlere tavsiyem tedbirlerinizi şimdiden alın. Zira 2021’de bugüne kadar görmediğimiz gıda fiyatlarıyla, gıda enflasyonuyla karşılaşabiliriz” ifadelerini kullandı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ise Ankaralı Odaların, yaşadığı şehre sahip çıkması gerektiğini ifade ederek,” Meşhur bir medya uzmanı çektiği bir videoda havalimanına giderken en büyük mutluluk Ankara’dan ayrılmak demiş. Buna sosyal medyada çok cılız tepkiler verildi. Böyle olaylarda Ankara’ya karşı tepki verildiği zaman ortak duyarlılık içerisinde hareket etmemiz lazım. Ankara’da bulunan birçok finans kuruluşları İstanbul’a taşındı. Ankara artık sanayisiyle, yüksek teknolojik ürünleriyle, OSB’leri ve Ar-Ge merkezleriyle önemli bir sanayi şehri haline geldi. Yapılan bir araştırmada İstanbul’da yaşayanların yüzde 65’nin Ankara’yı görmediği belirlenmiş. Ankara’yı tanıtmak için hep birlikte hareket etmemiz lazım” dedi.
Pandemi döneminde düzenlenen toplantılarla iş dünyasının sorunlarını Cumhurbaşkanı ve hükümet yetkililerine ilettiklerini söyleyen Hisarcıklıoğlu, “ Özel sektörün acil istek ve talepleri nelerdir diye sorduk. 365 oda ve borsadan 70 maddelik öneri seti geldi. Önerileri düzenlediğimiz toplantılarla Sayın Cumhurbaşkanımız ve hükümet yetkililerine ilettik ve bu maddelerin tamamına yakını uygulanmaya başlandı” diye değerlendirme yaptı.