Kanuni olarak yapıların inşasına ve yapılandırılmasına verilen izin belgeleri bulunmaktadır. Yetkili belgeler dahilinde devam edebilen inşaatlar ve yapı inşaları için alınması gereken ilk belge, ruhsattır. “Yapı ruhsatı nedir, neden gereklidir? Ve yapı ruhsatı nasıl alınır?” gibi konularda yasal prosedürlerden bahsedebiliriz. Yapı ruhsatları, binaların yapımına izin verilmesi ile edinilen evraklardır. Proje sunumu ile yapılması planlanan inşaatların başlaması için verilen izin belgesidir.
Yapı ruhsatı nasıl alınır?
İmar Kanunu’na göre belirtilen yasa maddelerinde, inşaatların yapımına çeşitli prosedürlerin tamamlanması neticesinde izin veriliyor. İzin belgesi alınarak yapı ruhsatı başvurusu yapılabilir ve gerekli prosedürlerin tamamlanmasıyla ruhsat alınabilir. Ruhsat alınmadan yapılan binaların tamamı kaçak yapılar arasında değerlendiriliyor.
Yapı ruhsatı başvurusu nasıl yapılır?
Taşınmazların inşasına ve inşa uygunluğuna dair alınması gereken izin belgesine yapı ruhsatı denir. Yani bir inşaata başlanması için izin belgesi alınması gereklidir. İzin belgesi alınmadan yapılan ve daha evvel yapılmış olan tüm yapılar, kaçak olarak nitelendirilmektedir. Tespit edilen kaçak inşaatların yapımı durdurularak ruhsatların alınması sağlanır. Ruhsat eklerinin yerine getirmesi neticesinde mühür kaldırılarak yapıma devam edilebilir.
Ruhsat alınması için gerekli başvurularda olması gereken ilk belge, yapının projesidir. Aynı zamanda proje, yapı sahibi ve yapı bilgilerini içerisinde barındırmalıdır. Yapının bulunduğu alanlar belediyelere bağlı ise ruhsat izni belediyeden alınır. Belediyelikler sınırı dışında ise valiliklerde yapı izni alınarak ruhsat edinilebilir.
Yapı ruhsatları ne kadar süre geçerlidir?
Yapı lisans belgesi olan ruhsatlar, kanunen zorunlu bir belgedir. İnşaat başında başvurusu yapılarak alınan yapı ruhsatlarının geçerlilik süresi 5 yıldır. İlk ruhsatın alındığı andan itibaren alınan ruhsat izinleri, alınan tarihten itibaren 2 yıl boyunca inşaatın başlamasına izin verir. İnşaata başlamış olmak için inşaatın yapılacağı parselden hafriyat amaçlı bir miktar toprak almak yeterlidir.
“Yapı ruhsatı nedir, neden gereklidir?” konusunda bilinmesi gereken ruhsat geçerlilik süreleridir. Ruhsat alınmasından itibaren 24 ay içerisinde yapının inşasına başlanmalı ve toplam geçerlilik süresi tüm yapılarda 5 yıldır. Hali hazırda yapılar için yenilenme süresi ruhsatların da yenilenmesi gereklidir. Yenilenme amacı ile yapı ruhsatları; bağımsız bölümler için belirlenmiş brüt alanında veya niteliğinde farklılık yok ise ruhsat süreci vergi, resim ve harca tabi tutulmamaktadır. Süreye bağlı ruhsat yenileme işlemi ise en fazla iki kez yapılabilmektedir. Bu nedenle her halükarda ilk ruhsatı da dikkate alırsak yapınızı on beş yıl içerisinde bitirmeniz gerekir. Ancak bu durumu aşmak için de bir çözüm vardır. “Tadilat Ruhsat” aldığınız taktirde bir 5 yıl daha zaman kazanmak mümkündür.
Yapı ruhsatı bulunmayan yapılar için yaptırımlar
Yapı inşaatlarının başlanması için gerekli ve zorunlu olan belge, ruhsat olarak her inşaat projesi için geçerlidir. Ruhsatı bulunmayan yapılar kaçak olarak sayılmakta, kanunsuz yapı kategorisinde değerlendirilmektedir.
Ruhsatsız başlayan kaçak yapılarda; inşaatın bulunduğu bölgede faaliyet gösteren belediyelerce inşaatı durdurma ve yıkım kararı alınabilmektedir. Kaçak yapıların mal sahipleri, müteahhitleri ve sorumluları, ruhsatsız yapı nedeniyle, para cezaları ödemek durumunda olabilirler.
Kanunlarca belirlenen yapı ruhsatı alımı için belirlenen süreler, 2 yıl içerisinde inşaatın başlanmasını beyan eder. Ruhsat kapsamında 5 yıl içerisinde geçerlidir.
